Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Uzmanı Doç.Dr.Ahmet İnanır kon u hakkında değerli bilgiler verdi. Osteoporoz halk ortasında bilinen ismiyle kemik erimesi, bedendeki kemiklerin sertliklerinin azalması sonucunda zayıf ve kırılabilir hale gelmeleri ile ortaya çıkmakta olup en sık karşılaşılan kemik hastalığıdır.
Bedendeki bütün kemiklerde görülebilen Osteoporoz, en fazla omurga, kalça ve el bileğini tesirler. Çoğunlukla kırık oluşmadıkça sessiz seyreder. Kemik kırılganlığının artışına bağlı omurga, kalça, el bileği kırıkları meydana gelebilir. Genelde 45 yaşında üzerinde görülmeye başlayan Osteoporoz, kemik yapısı içinde kalsiyum azalmasına bağlı olarak kemiğin kırılma mümkünlüğünü artıran bir hastalıktır.
Osteoporoz belirtileri nelerdir ?
Osteoporozun en yaygın belirtisi, omurga ve sırt bölgesinde oluşan ağrılardır. Bu ağrıların nedeni de zayıflayan kemikte görülen mikro kırıklar olarak açıklanmaktadır. Kemiklerde mikroskobik seviyede bir sürü kırık vardır. Bu kırıklar beden tarafından yapılan yeni kemik dokusu ile onarılmaktadır. Lakin bu metabolik durum osteoporozda yavaşlamaktadır. Bu durumda da küçücük kırıklar büyüyerek büyük kırıklara neden olabilmektedir. Osteoporozun belirtileri ortasında, bel ve sırt ağrısı, uzunlukta kısalma, kamburlaşmaya götürebilen kırıklar sayılabilir.
Osteoporoz neden bayanlarda daha fazla görülüyor ?
Türkiye Osteoporoz Derneği bilgilerine nazaran; 50 yaşın üzerinde (üç bayandan birinde ve 5 erkekten birinde) görülebilmektedir. Osteoporoz, zayıf, ince ve narin yapılı bayanlarda daha fazla görülüyor. Bayanlarda menopoza girmek, osteoporoz için değerli bir risk faktörü durumundadır . Bayanlarda menopoz öncesi kemik erimesine az rastlanmaktadır. Menopoz sonrası kemik erimesi ve kırıklar sıklıkla görülebilmektedir. Bunun en değerli nedeni menopoz devrine giren bayanların kadınlık hormonlarında azalma görülmesidir.
Osteoporoz neden erkeklerde daha az görülür?
Erkeklerin bayanlara nazaran daha kısa ömürlü olması, iskelet gelişimi sırasındaki erkeklerdeki yüksek kemik kütlesi oranına sahip olması, erkeklik hormonu olarak da bilinen “testosteron”un kemikler üzerindeki gözetici tesirinin varlığı, kemik yıkımını hızlandıran menopoz üzere bir durumun erkeklerde olmaması sayılabilir.
Osteoporoz risk faktörleri nelerdir ?
İleri yaş periyodunda olmak, genetik yatkınlık, yetersiz güneşlenme, yetersiz kalsiyum, fosfor ve D vitamini alımı, bayan cinsiyet, menopoz sonrası devirde olmak, Tiroid ve cinsiyet hormonlarına dair bozukluklar, adrenal bez hastalıkları, daima steroid içerikli ilaç kullanımı, sigara – alkol – kahve tüketimi, hareketsiz hayat üslubu sürmek.
Tanısı nasıl konulur ?
Osteoporoz tanısı DEXA ismi verilen metot sayesinde elde edilen datalara ve kırık var olup olmamasına nazaran konulmaktadır.
Tedavisi nasıldır ?
Osteoporozu ilaç ve ilaç dışı prosedürlerle tedavi etmek gerekmektedir. Osteoporoz teşhisi konulan hastalarda kırık yahut kırıklar oluşmamışsa esirgeyici tedaviye başlanmalıdır. Esirgeyici tedavide ana temel, hastaya aktivite kazandırmak ve antrenman yapmasını sağlamaktır. Tempolu yürüyüşler, yüzme kemiğin mevcut kuvvetini muhafazasını sağlayabilir. İlaç tedavisi hastanın durumuna nazaran tercih edilmektedir ve her hastaya nazaran değişiklik göstertebilir. Esirgeyici ilaçlar ise osteoporoz devrinde görülen yıkımı azaltabilir ve dengeleyebilir. Bu cins ilaçlar hastanın yaş kümesine uygun olarak tedavide kullanılmaktadır. İlerlemiş osteoporozda omurgasında kırıklar başlayan hastalarda bu kırıklara bağlı ağrıları azaltmak için kimi ek önlemler alınmalıdır. Nizamlı antrenman programları, korse tedavisi ve organik gereçlerle kemik içinin doldurulması tedavide uygulanması gereken konulardır. Kemik erimesi, çok yaygın görülen bir hastalık olması nedeniyle sizde de oluşabileceğini ve ilerleyen yaşlarda önemli problemlere yol açabileceğini göz önünde bulundurularak denetimlerinizi sistemli olarak yaptırmaya ihtimam göstermelisiniz.
Osteoporoz’dan korunmanın yolları nelerdir ?
Küçük yaştan itibaren kalsiyum ve D vitamini açısından güçlü beslenme alışkanlığının kazandırılması, spor yapma, güneşlenme değerlidir. Sigara ve alkolden uzak durulması, osteoporozun erken tanınması, osteoporoz gelişen hastalarda uygun tedavinin vaktinde sağlanması ve kırık oluşumunun önlenmesidir. Kırık gelişen hastaların en az ziyanla atlatmasının sağlanması, komplikasyon oluşumunun önlenmesi ve ömür kalitesinin arttırılması gerekmektedir.
KAYNAK: Elmaelma