Ömür kalitesini düşüren migrene karşı yeni bir tedavi yolu da aşı… Prof. Dr. Derya Uludüz son vakitlerde merak konusu olan bu tedaviyle ilgili kıymetli bilgiler verdi.
Migren genetik olan fakat çevresel faktörlerle ön plana çıkan şiddetli bir ağrıdır. Gerek sıklığı gerekse şiddeti nedeniyle bireylerin günlük ömrünü, iş ve aile hayatını olumsuz tesirler. Bugüne kadar migren için uygulanan tedaviler diğer hastalıklarda kullanılan fakat tesadüfen migrene düzgün geldiği ortaya konulmuş tedavilerdi. Epilepsi ilaçları, depresyon ilaçları, kalp ilaçları gibi…
Hasebiyle bugüne kadar migren için spesifik olarak keşfedilmiş bir tedavi bulunmuyor. Son vakitlerde gündemde olan migren aşısı bu açıdan büyük ilgi gördü. Nöroloji Uzmanı Prof. Dr. Derya Uludüz’e migren aşısıyla ilgili merak edilenleri sordum…
İşte cevapları ve kendi kendinize uygulayabileceğiniz 3 soruluk migren testi…
KLASİK AŞILARDAN FARKLI MI?
Migren aşısı-monoklonal antikor, migren birinci tetiklenip şimdi iltihap unsurları ortaya çıkmadan çabucak evvel, en değerli iltihap hususu sayılan CGRP unsurunun çalışmasını durdurarak migren atağının başlamasını önler yahut atak sırasında ağrıyı denetim eder. Pratik uygulaması aşıya benzemesi yanında migren aşısının bir antikor, yani tıpkı öbür aşılarda kullanılan hususlara misal bir vazifesi var. Aşılarla birebir mantıkla üretilmiş, uygulanan unsur bedende ortadan kaldırılması gereken maddeyi direkt yakalayabiliyor ve onun çalışmasını durduruyor. Fakat bildiğimiz klasik aşılar üzere bir sefer yapılan ve daima koruyan bir özelliğe sahip değil. Bu aşının tesiri iki hafta ile dört hafta ortasında değişiyor. Bu nedenle iki-dört hafta sonra tekrarlamak gerekiyor.
NASIL UYGULANIYOR?
Migren hastaları şu anda piyasada olan aşıyı aylık aralıklarla kendileri koldan uygulayabiliyor. İğne insülin iğnesi büyüklüğündedir ve uygulaması hayli kolaydır. Bu yeni monoklonal antikor tedavisi ile hastaların çoğunluğunda birinci ay içinde aktiflik ortaya çıkıyor. Migren hastalarının yüzde 60-70’inde tesir sağlamak mümkün görünüyor. Unutulmamalıdır ki, biz doktorlar için tedavi aktifliği ağrıları büsbütün ortadan kaldırması ile değil, ağrı sıklığının yüzde 50 ve daha fazla azalmasıyla ölçülmektedir.
GEBELİKTE DE YAPTIRILABİLİYOR MU?
Gebelikte bu tedavinin güvenilirliğini şimdi bilmiyoruz ve kullanılması sakıncalı görünüyor. Bunun yanı sıra monoklonal antikorların tesiri aylarca sürebiliyor. Bu nedenle gebelik planlamasından birkaç evvel bu tedaviyi kesmek gerekiyor.
YAN TESİRLERİ VAR MI?
Migren aşısının bilinen önemli bir yan tesiri yoktur. Evvelki çalışmalarda karaciğer ezası olabileceği görüldü ve ilaç tekrar geliştirilerek bu yan tesir ortadan kaldırıldı. Şu an için, grip yahut soğuk algınlığına misal bir tablo ve iğne ağrısı, düşük olasılıkla oluşabilecek yan tesirler olarak sayılabilir. Fakat tekrar de bunun yeni bir tedavi olduğu göz önüne alınarak, uzun vadede yan tesirlerine dikkat edilmesinde yarar var.
KESİN BİR TAHLİL MÜ?
Migren aşısı hiçbir halde gerçek ve tam tahlil değildir. Bu tedavi arayışı içinde olan hastalarımızın büyük bir çoğunluğu, aşıyı olduktan sonra migrenden büsbütün kurtulacakları inancında. Maalesef aşı da tüm öbür tedaviler üzere süreksiz bir tahlildir. Siz kullandığınız sürece cevap alabileceksiniz. Fakat ağrınızı tetikleyen gerçek nedenleri bulup doktorunuzun bu sebepleri ortadan kaldırmaya yönelik, sizinle işbirliği halinde yapacağı tedavi sizi kesin tahlile ulaştıracaktır.
KENDİNİZİ TEST EDİN
Migren 5 ile 72 saat süren şiddetli bir ağrıdır, hareketle kötüleşir ve tek taraflıdır. Baş ağrısına bulantı, kusma yahut ışığa ve sese hassasiyet eşlik edebilir. Ağrılar nedeniyle işimiz, toplumsal bağlantılarımız, aile hayatımız olumsuz etkilenir. Lakin bu kadar şiddetli ağrıya karşın çoğunlukla tabiplerin yazdığı migren ilaçlarını içmek istemeyiz. Zira hepsinin farklı yan tesirleri vardır ve hiçbiri migren için spesifik ilaçlar değildir. Öte yandan ‘Kendi kendimize migren tanısı koyabilir miyiz’ diye sorarsanız bunun karşılığı ‘Evet’tir. Kendinize şu üç temel soruyu sormalısınız. Bu 3 sorunun en az 2 adedine yanıtınız evet ise sizde yüzde 90 ihtimalle migren vardır. Natürel bunun için temel koşulumuz başağrılarınızın en az 6 aydır devam ediyor olmasıdır.
■ Başağrılarınız size işinizden toplumsal hayatınızdan soyutlayacak kadar şiddetli mi?
■ Başağrılarınız sırasında bulantı yakınmanız oluyor mu?
■ Başağrılarınız sırasında ışık rahatsızlığından yakınıyor musunuz?
Migren teşhisini kendinize bu soruları sorarak pratikte koyabilirsiniz fakat yanlışsız teşhis ve faal tedaviyi almak için kesinlikle bir nöroloğa görünmenizde yarar var. Çünkü kimi hastalıklar var ki vakit zaman migren baş ağrılarını taklit edebiliyor… Tiroid hastalıkları, sinüzite bağlı baş ağrıları üzere.
KAYNAK: Sözcü