Uzmanlar grip salgınıyla ilgili uyardı! İleri yaştakiler, kronik hastalar, bağışıklığı baskılanmış bireyler ve hamileler risk kümesinde sayıldığından grip aşısını öncelikle olmalıdır.
Dünya Sıhhat Örgütü’nün (DSÖ) yayımladığı rapor ve bilim insanlarının yaptığı açıklamalara nazaran, geçtiğimiz yıl Covid-19 tedbirleri nedeniyle toplumu çok fazla etkilemeyen grip virüsünün, bu yıl epeyce tesirli bir grip salgına dönüşmesi bekleniyor. Covid-19 ile misal özellikleri taşıyan gripten bilhassa 65 yaş üstü şahıslar, çocuklar ve kronik hastalığı olanların etkileneceği belirtiliyor. Türk Tabipler Birliği ile Türk Tabipler Birliği Pandemi Çalışma Kümesi uzmanları grip dönemine girerken, grip aşısı hakkındaki merak edilen soruları yanıtlandırdı.
İşte merak edilenler:
TEK YOL AŞILAMA
Grip (influenza), her yıl sonbahar ve kış aylarında görülen çok hastalandırıcı, hatta öldürücü olabilen bir hastalıktır. Grip hastalığını ve gelişebilecek olumsuz sonuçları önlemenin tek ve en değerli yolu aşılamadır. Lakin hastalığın çok önemli hatta ölümcül seyrettiği birtakım “risk gruplar” tanımlanmıştır. Aşı tedarik sorunu yaşanabileceğinde bu risk kümeleri öncelikli olmalıdır. İleri yaş, kronik hastalıkların varlığı ve sayısı, bağışıklığın baskılanması ve gebelik olan bireyler, grip aşısını öncelikle olmalıdır.
– Yaş: 5 yaş altı (özellikle 6 ay-2 yaş arası) çocuklar ve 65 yaş üzeri erişkinler. Birtakım kaynaklar 50 yaş üzerini riskli kabul etmektedir.
– Hamileler: Gebeliğin son üç ayı Ekim-Mayıs ortasında geçecek olanlar en risklidir.
– Bağışıklığı baskılanmış bireyler: HIV, kanser sayılabilecek cinsten tümör çeşidi hastalıklar.
– Altta yatan hastalıkları olanlar:
– Kronik akciğer hastalıkları, astım dahil
– Kronik kalp hastalıkları. (Hipertansiyon hariç)
– Böbrek hastalıkları
– Karaciğer hastalıkları
– Nörolojik (sinir sistemi) hastalıkları
– Kan hastalıkları
– Metabolik hastalığı olanlar; DM, diyabet dahil…
– Hastalıklı şahıslar (VKİ > 40)
– 18 yaş altında olup daima aspirin kullanmak zorunda olanlar
– Kendileri influenzanın ağır seyretme riski taşımasalar da üstteki risk kümeleri ile yakın temasta olan bireyler, mesken halkı, bakım verenler.
– Sıhhat çalışanları. Grip aşısını mümkünse herkes olmalıdır.
Aşı, ülkemizin de içinde bulunduğu Kuzey Yarımkürede ekim ayı içinde, risk kümesinde olup aşılanmamış bireylerde ise şubat ayına kadar yapılabilir.
– Aşı bulma sorunu olur mu?
Ülkemizde ilgili dernek, Bakanlık Kronik Hastalık Tarama ve TÜİK datalarına nazaran; 65 yaş üzeri nüfus ve diyabet, KOAH, kronik böbrek ve kalp hastalığı olan şahısların 20-40 milyon ortasında olduğu bilinmektedir. 20-40 milyon doz aşı alınmış ise tedarik sorunu olmayacaktır.
– Grip aşıları nasıl hazırlanır?
Grip aşıları için, dünya geneline dağılmış sürveyans laboratuvarları aracılığı ile Kuzey ve Güney Yarımküre’deki influenza aktivitesi DSÖ tarafından yakından izlenmekte ve Kuzey Yarımküre için şubat ayında, Güney Yarımküre için ise eylül ayında gelecek dönem aşılarında bulunması gereken virüsleri belirlenmektedir. Böylelikle yüksek tesirli olması temin edilmektedir. Her yıl, bu formda ve tekrar hazırlanmakta olan inaktif influenza aşısı 1945’ten beri birebir formülle ve gelişen teknolojinin imkanlarıyla daha saf ve kaliteli biçimde üretilmektedir. Aşıların üretim ve uygulanma süreçleri yakın izlem altındadır. Hasebiyle aslında çok eski bir aşı olup bugüne kadar milyonlarca doz uygulanmış ve önemli bir yan tesiri görülmemiş bir aşıdır.
– Grip aşısının yan tesirleri var mıdır?
Aşılar “inaktif”tir, yani içlerinde canlı virüs bulunmaz. Bu nedenle aşının hastalık yapma ihtimali bulunmamaktadır. Tüm aşılarda olduğu üzere, en sık görülen yan tesiri aşı yerindeki ağrı ve hassasiyettir, ki 24-48 saat içerisinde kaybolur. Aşı sonrası 1-2 gün içinde resen geçen nezle gibisi şikayetler nadiren oluşabilir. Aşının içinde tiyomerosal ya da alüminyum bulunmamaktadır. Şayet aşılar emniyetli olmasa, ya da gereğince tesirli olmasaydı aşıları üreten firmalar çoktan büyük cezalara çarptırılır ve aşı ya da öteki hiçbir şey satamazlardı.
– Aşı uygulanması bağışıklık sistemini zayıflatır mı?
Antijen reseptörlerinin çeşitliliği üzerine yapılan çalışmalar, bağışıklık sisteminin çok fazla sayıda antijene karşılık verme kapasitesine sahip olduğunu göstermektedir. Bununla birlikte, B- ve T- lenfositleri daima olarak yenilendiği için, bir aşı hiçbir vakit bağışıklık sisteminin bir kısmını “tüketmez.”
– Grip aşısı yapılmaması gereken bir durum var mıdır?
Tek yapılmaması gereken durum; daha evvel aşıya yahut bileşenlerine karşı hayatı tehdit eden alerjik bir tepki (anafilaksi) gelişmiş olmasıdır.Yumurta alerjisi yahut aşı sonrası 6 hafta içinde Guillain Barre Sendromu (Sinir sisteminde meydana gelen, bedende kas güçsüzlüğüne, refleks kaybına, uyuşmaya, karıncalanmaya sebep olan ve süreksiz felç hali yaratabilen nörolojik hastalık)geçirmiş olmak da mutlak bir kontrendikasyon değildir. Lakin bu bireylere influenza aşısı fayda/zarar oranı dikkatli gözetilerek, influenza komplikasyonu gelişme mümkünlüğü yüksek bireylere yapılmalıdır.
KAYNAK: Sözcü