Bodrumlular Cevat Şakir Kabaağaçlı’yı unutmadı… Sürgün cezası için gittiği Bodrum, Cevat Şakir’i Halikarnas Balıkçısı’na dönüştürdü. O da kentin tanınmasını sağladı… Şair, mevt yıl dönümünde de aşık olduğu kentte anılacak.
Cem YILDIRIM
Bir gün gelecek herkes Bodrum’u tanıyacak… diyerek kentin dünya markası olmasında değerli yere sahip bulunan “Halikarnas Balıkçısı” Cevat Şakir Kabaağaçlı, 131 yaşına bastı. Cevat Şakir’in hayata veda edişinin üzerinden de 48 yıl geçti. 1890-1973 yılları ortasında yaşayan ve 13 Ekim 1973 günü kaybettiğimiz Cevat Şakir Kabaağaçlı, vefatının 48. yıl dönümünde Bodrum’da merasimlerle anılacak.
Halikarnas Balıkçısı’nın mezarı vasiyetine uygun yapıldı. Yalnızca bir taş, şatafattan uzak!
SANAT MERAKLISI AİLE
Cevat Şakir, 17 Nisan 1890’de, Osmanlı’nın Şakir Paşa ailesine mensup olarak Girit Adası‘nda dünyaya geldi. Babası Vali Mehmet Şakir Paşa, amcası ise II. Abdülhamid dönemi Sadrazamı Ahmed Cevad Paşa’ydı. Tüm aile sanata meraklıydı, çocuklar edebiyatçı, ressam ve gravür sanatkarı olarak yetişti. Cevat Şakir, çocukluğunu babası Şakir Paşa’nın elçi olarak bulunduğu Atina’da geçirdi. İlköğrenimini Büyükada’da, orta ve liseyi Robert Kolej’de tamamladı. Oxford Üniversitesi’nde tarih tahsili gördü.
Cevat Şakir, koyları tekneyle gezerdi.
İTALYA GÜNLERİ
1913 yılında İtalyan eşi ile evlenip Roma’ya yerleşti İstanbul’a döndüğünde ise gazete ve mecmualarda yazılar yayınlamaya başladı. Babası ile ortalarında uyuşmazlık vardı ve bir tartışmada silahından çıkan kurşun ile babasının vefatına yol açtı. 15 yıl kürek cezasına mahkum oldu, cezasını tamamladıktan sonra haftalık mecmualarda yazı yazıp, karikatürler çizmeye başladı.
Halikarnas Balıkçısı. Mavi Sürgün’de sürgün yıllarını anlattı.
BODRUM SÜRGÜNÜ
Dört asker kaçağının hayatını anlatan hikayesinden ötürü İstiklal Mahkemesi’nde yargılandı ve “Askeri isyana teşvik” gerekçesiyle Bodrum’a sürgün edildi. Bu sürgün Cevat Şakir’i Bodrum aşığı yaptı ve 3 yıllık cezasının bitmesinden sonra da Bodrum’a yerleşti. Bodrum’un antik ismini kendisine takma isim olarak benimsedi ve “Halikarnas Balıkçısı” ismini aldı. Cevat Şakir Kabaağaçlı, denizi bahis alan yapıtlarını de Bodrum’da yazdı. Üç defa daha evlendi ve toplam 5 çocuğu oldu.
Balıkçıya bir merhaba yaraşır!
Halikarnas Balıkçısı, 13 Ekim 1973 yılında İzmir’in Hatay semtindeki Merhaba Apartmanı’nda kemik kanserinden hayata gözlerini yumdu. Vasiyeti üzerine Bodrum’a defnedildi: “Bodrum’a gömülmek istiyorum. Orayı çok severim. Mindos Kapısı tarafında bir yere gömsünler beni, yanımda Hatice’ye de bir yer ayırsınlar. Sakın mermer, beton filan istemem ha. Bir taş bulun, uzunca bir taş, yazısız. Onu dikin mezarımın başına. Eh benim tekne su almaya başladı. Şatafatı da sevmem, deniz gören yerlere gömülmem kural değil. Nasıl olsa yattığım yerden denizi seyredemem, denizi ruhumda yaşatıyor, gönül gözüyle her vakit görüyorum. Zati ben hürmet duruşu isteyecek değilim ya. Balıkçıya bir merhaba yaraşır.”
Mavi Sürgün sahnelenecek
Cevat Şakir 12-13 Ekim günü vefatının 48. yıl dönümünde etkinliklerle anılacak. 12 Ekim günü Kültür Bakanlığı sanatkarı Bora Uymaz tarafından bestelenen “Halikarnas Balıkçısı” isimli eser seslendirilecek. Etkinlikler 13 Ekim sabahı, Gönültepe’deki mezarı başında devam edecek. Balıkçı’nın Paris’ten Bodrum’a getirdiği “Bella Sombra ağacı tohumu” da mezarı başına ekilecek. Gönültepe’deki anma etkinliğinde sanatçı Özgür Kıyat da bir konser verecek.
Bodrum Belediye Lideri Ahmet Aras ve Bodrum Ticaret Odası Lideri Serdar Kocadon’un da iştirakiyle yazarlarla söyleşi yapılacak. Finalde ise 13 Ekim gecesi Bodrum Kalesi’nde “Mavi Sürgün Oratoryosu” interaktif görüntü gösterisi eşliğinde sunulacak. Oratoryo, İstanbul’un işgalinden başlayarak Cumhuriyet’in birinci yıllarına kadar uzanan müddette varoluşunu sorgulayan bir Osmanlı asilzadesinin, balıkçıya dönüşümü ile Cevat Şakir’in hayatı ve seyahati anlatıyor.
Cevat Şakir her yerde elinde kağıt kalem yazı yazardı. Yüzüstü teknede uzanırken de…
Mavi seyahat onun fikriydi
Cevat Şakir Kabaağaçlı deniz tutkunuydu. Cezası bittikten sonra, biriktirdiği parayla küçük bir tekne aldı. Bodrum’un koylarını tek tek gezmeye başladı. Akabinde daha büyük, yedi metrelik bir tekne alıp ismini da ‘Yatağan’ koydu. Tüm Bodrum’u ‘Yatağan’la keşfetti. Halikarnas Balıkçısı artık yalnızca bir müellif değil, birebir vakitte bir çiftçi, öğretmen, balıkçı ve rehberdir…
Bodrum’a gelenleri Halikarnas Balıkçısı Cevat Şakir Kabaağaçlı ve onun kenti anlatan bu kelamı karşılıyor.
TURİST REHBERİYDİ
Bodrum için yurt dışından tarım kitapları ve bölgenin iklimine uygun tohumlar getirtti. Turunçgiller konusunda 300 sayfaya yakın el yazısı bir kitap yazdı. Kitap elden ele dolaştı. Cevat Şakir, tarih ve ideoloji üzerine de çalışma yaptı. Tarihi yapıtları korumak için efor harcadı. Hayatını turist rehberliği ile sürdürdü. “Mavi Yolculuk” geleneği de onun fikri ile doğdu.
KAYNAK: Sözcü