Yassıada’da yargılanan 592 sanıktan son kalan isim Hakkı Kurmel de hayata veda etti. Son şahit olan davanın avukatı Hüsamettin Cindoruk anlattı…
27 Mayıs 1960 darbesinin akabinde Yassıada’da yargılanan 592 sanık ortasındaki son isim olan Hakkı Kurmel de geçen hafta hayatını yitirdi. DSP’li eski Başbakan Yardımcısı Hüsamettin Özkan’ın da akrabası olan Demokrat Parti Kayseri eski Milletvekili Kurmel’in 98 yaşında vefatı ile birlikte 592 sanıktan tümü hayata veda etti. Sanıkların avukatı olarak davaya tanıklık edenlerden ise yalnızca TBMM eski Lideri Hüsamettin Cindoruk hayatını sürdürüyor.
Hakkı Kurmel
37 SUBAYIN PLANLARIYLA
27 Mayıs, Cumhuriyet tarihinde gerçekleşmiş birinci askeri darbeydi. Buyruk komuta zinciri içinde yapılmamış, 37 subayın planları ile evvel kritik mevziler ele geçirilmiş sonra TSK’daki komuta kademesi etkisiz hâle getirilmişti. Cumhurbaşkanı Celal Bayar, Başbakan Adnan Menderes ve bakanlar ile Genelkurmay Lideri Rüştü Erdelhun tutuklandı. TBMM feshedildi. 1950’de iktidara gelen Demokrat Parti’nin ülkeyi baskı rejimi ve kardeş arbedesine götürdüğü münasebeti ile idareye el konulması sonrası, emekli Orgeneral Cemal Gürsel başkanlığındaki Ulusal Birlik Komitesi, ülke idaresini üstlendi.
15 İSME MEVT CEZASI
14 Ekim 1960’ta başlayan Yassıada davasında siyasetçiler ‘Vatana ihanet’ ile suçlandı. Ortalarında Cumhurbaşkanı Bayar, Başbakan Menderes ile Dışişleri Bakanı Fatin Rüştü Güçlü, Maliye Bakanı Hasan Polatkan, TBMM Lideri Refik Koraltan, Genelkurmay Lideri Rüştü Erdelhun’un da bulunduğu 15 isim vefat cezasına çarptırıldı. 592 sanıktan 123’ü beraat etti, 31’i müebbet mahpus cezasına çarptırıldı.
Menderes, Şiddetli ve Polatkan, İmralı adasında asıldı. Başka idamlıkların cezaları mahpusa çevrildi. 6 Ocak 1961’de Kurucu Meclis oluşturuldu, yeni Anayasa hazırlandı, seçimler yapıldı ve 25 Ekim 1961’de TBMM toplanarak askeri rejim sona erdi.
Daha sonra çıkarılan af ile DP’liler hür kaldı. 30 yıl sonra da Menderes, Polatkan ve Zorlu’nun prestijleri iade edildi.
Yassıada yargılamalarının türel desteğini kaldıran kanun da çıkarıldı. Bir zaman bu türlü kapandı.
Kral dairesi 70 bin TL
1960 darbesinin akabinde Demokrat Partili siyasetçilerin yargılandığı Yassıada’da yapılan düzenlemeler sonucu ‘Katre Island’ isimli 5 yıldız otel hizmete girdi. Otelin 450 metrekarelik kral dairesinde bir gece konaklamanın bedeli 70 bin TL…
TBMM eski Lideri Cindoruk, Yassıada için “Bir toplama kampıydı” dedi ve ekledi:
1960 ihtilali sonrası Yassıada’daki yargılamalarda Demokrat Partili 18 milletvekilinin avukatlığını yapan TBMM eski Lideri Hüsamettin Cindoruk, SÖZCÜ HaftaSonu’na şunları söyledi: “Yassıada bir toplama kampıydı. Beşerler acı çekti, azap gördü. Demokrasinin gömüldüğü yerin ismini, ‘Demokrasi Adası’ koydular. Artık de 5 yıldızlı otel dikip sayfiye yeri yaptılar. Bu darbeciler için bir mükafattır, utanıyorum ve ayıplıyorum. Hakkı Kurmel’in vefatı ile birlikte 592 sanıktan hayatta kimse kalmadı. Kurmel, Demokrat Parti’nin en genç milletvekiliydi, uygun bir hukukçuydu.”
Yassıada yeni hali
İBRET İÇİN TIPKI KALMALIYDI
“Davanın avukatı ve adada yaşananların tek ve son şahidi benim. Başbakan ve bakanlar idama mahkum edilip asıldı. Yassıada, Avrupa’daki Nazi kampları üzere ibret için motamot koruma edilmeliydi. O devir adaya Zafer gazetesinin sahibi Mümtaz Faik’i de getirmişlerdi. Sonra yalnızca politikler yargılanınca hür bıraktılar. Kısa müddet kaldı fakat çok acı çekti. Giderken “Artık yassı kadayıf bile yemem” dedi. Yassı kadayıf ismi bile acıyı hatırlatıyordu. Artık acıların adası sayfiye yeri oldu. Davadan sonra oraya hiç gitmedim, gitmek de nasip olmasın. Yassıada’nın özeti 3 sözdür. Dövdüler, sövdüler, övdüler.”
KAYNAK: Sözcü