Sağlıklı Hayat Danışmanı Uzm. Dr. Murat Keklikoğlu, sonbahar yorgunluğundan etkilenmemek için güneş ışığından yararlanmanın, beslenme ve uyku tertibine dikkat etmenin değerli olduğunu söyledi. Güneş ışığının, mevsimsel depresyon ve bahar yorgunluğu ile gayret etmede tesirli bir tahlil olduğunu söz eden Keklikoğlu, “Güneş, ömrü, enerjiyi, olumluluğu temsil eder. Bu nedenle güneş, günlük hayatı düşünülenden daha çok tesirler. Sirkadiyen ritimleri (biyolojik saati), uyku-uyanıklık döngüsünü, ruh halini ve genetik ifadeyi düzenler. Birçok rahatsızlığın güneş ışığıyla tedavi edilmesi ise çok eski kökenlere dayanmaktadır.
Eski Yunanlılar ve Mısırlılar hastalıkları uygunlaştırmak için güneşi kullanırken, Romalılar sıhhati müdafaada güneşin ve açık havanın tesirine çok kıymet vermişlerdir. Güneş ışığının tedavi hedefli kullanıldığı helioterapi eski çağlardan bu yana çeşitli rahatsızlıkları tedavi etmenin geçerli bir yoludur. İnançlı bir biçimde mümkün olduğunca fazla güneşe çıkılmalıdır. Güneş ışığının meskene girmesine müsaade verilmeli, sabah uyanır uyanmaz perdeler ve panjurlar açılmalıdır. Sabah yürüyüşleri, açık havada vakit geçirmek hayli kıymetlidir. Güneş ışığı bedenin D vitamini üretimini uyarır ve tıpkı vakitte ruh sıhhatine da yarar sağlar” diye konuştu.
Mevsim geçişlerinde nasıl beslenilmeli?
Keklikoğlu, mevsimsel yorgunlukla gayrette fizikî aktivitelerin ve sağlıklı beslenmenin hayli kıymetli olduğunu vurgulayarak, şunları kaydetti: Makro besinler açısından güçlü ve istikrarlı bir diyet, mevsim geçişlerinde yorgunluğun ve rahatsızlıkların üstesinden gelmede tesirlidir. Olumluluğu artıran ve yorgunlukla savaşan besinlerin tüketilmesi, sonbahar yorgunluğundan ve hüznünden kurtulmaya yardımcı olur.
Bu besinlerden kimilerinin, merkezi ve periferik hudut sistemini direkt etkilemesi canlandırıcı tesir yapar. Klasik bir içecek olan demirhindi şerbetinin kan şekerini dengeleyici, yorgunluk giderici, güç verici tesirleri vardır. Potasyum ve magnezyum açısından zengindir. Tonik vazifesi gören, bedene güç veren ve alkaloid içeren kahve, çay, çikolata hudut sistemine direkt müdahale edebilen tanınmış bir üçlüdür.
Bunlar adrenalinin aktivasyonundan kan damarlarının genişlemesine kadar besbelli canlandırıcı ve güç verici özelliklere sahiptir. Makul ölçülerde tüketilebilirler. Ayçiçeği, muz ve ıspanak; beden için çok kıymetli bir mineral olan magnezyum açısından kusursuz besinlerdir. Ayrıyeten meyve ve sebzeler, bilhassa hindi eti, tofu, somon, yumurta, kabak çekirdeği, yulaf serotoninin öncü hususu olan triptofan bakımından zengindir. Elma, armut, muz, üzüm, kabak, ceviz ve badem, hem kaslarda hem de ruhsal seviyede yorgunlukla savaşan ve bağışıklık sistemi için gerekli müttefikler olan potasyum, fosfor ve A, C ve E vitaminlerinden zengindir.
Tahin varlıklı protein kaynağıdır
Uzun vadeli güç sağlamak için proteinden güçlü yiyeceklerin seçilmesi gerektiğini belirten Keklikoğlu, “Meyve ve sebzelerin içerdiği polifenoller, sıhhat için epeyce yararlı ve gereklidir.
Lakin uzun periyodik güç sağlamak için tavuk ve balık üzere yağsız proteinlerden ve tam tahıllı ekmek yahut fasulye üzere kompleks karbonhidratlardan daha fazla yararlanılmalıdır. Örneğin organik tahin, yüksek bakır, selenyum, fosfor içeriğinin yanı sıra güçlü bir protein kaynağıdır. Şekerden ve unlu besinler üzere kolay karbonhidratlardan kaçınılmalıdır. Zira şekerden gelen enerjiyi ekseriyetle daha yorgun hissettirebilecek bir güç düşüşü takip eder” dedi.
Mevsim geçişlerinde hangi fizikî aktiviteler yapılmalı?
Mevsim değişikliğine bağlı olumsuz ruh haliyle başa çıkmak için de endorfin salınımını artıran fizikî aktiviteler yapılması gerektiğini söyleyen Keklikoğlu, “Endorfin, doğal memnunluk hususudur. Her türlü fizikî aktiviteler olumluluğu ve enerjiyi geri kazanmak için faydalı olabilir. Açık havada yürüyüş yapmak ve her fırsatta güneş ışığından faydalanmak, sonbahar rutinlerinden olmalıdır.
Rahatlamanın ve gevşemenin yolları bulunmalıdır. Daha ağır çalışıldığı ve temponun yaşandığı serin mevsimler, kimi şahıslar için çok gerilimli bir vakit dilimi olabilir. Yaşanılan bu gerilim, uyku sistemini bozabilir. Yüksek gerilim ile doğal yoldan uğraş etmek için bahçe işleri, yoga, meditasyon yahut aromaterapi üzere aktiviteler yapılabilir” diye konuştu.
Yorgunluk hastalığa yol açabilir
Mevsim geçişlerinde gerilimi hafifletmenin uyku sistemini düzgünleştirmeye yardımcı olacağını belirten Keklikoğlu, “Mümkün olduğunca emniyetli bir uyku programına bağlı kalınmalıdır. Her gün tıpkı saatlerde uyunmalı ve sabah birebir saatte uyanılmalıdır. Yatak odası, rahat bir uyku için uygun sıcaklıkta gürültüsüz ve karanlık olmalıdır. Mevsim geçişleri birçok nedenden ötürü yorucu olabilir. Lakin ömür usulünde kolay değişiklikler, güneşle dost olmak, sağlıklı diyet ve bağışıklık sistemi takviyesi mevsim geçişlerinin daha çabuk atlatılmasına, daha enerjik ve memnun hissedilmesine yardımcı olabilir.
Bilhassa soğuk algınlığı ve grip mevsiminde bağışıklık sistemini desteklemek hayli değerlidir. Yorgunluk, hastalığa yol açabilir. Yeni çalışmalar, uyku yoksunluğunun bağışıklık sistemi üzerinde ziyanlı tesirleri olduğunu göstermektedir. Araştırmacılar, uyku ve bağışıklığın direkt bağlantılı olduğunu belirtmekte ve uykunun, bağışıklık işlevinin hayati bir modülü olarak kabul edilmesi gerektiğine inanmaktadırlar” sözlerini kullandı.
KAYNAK: Milliyet