Migreni tetikleyen faktörlerin pek çok sebebi olabileceğini belirten Uludüz, “Mesela beyninizde bulunan kimi hormon düzeylerinde dengesizlikler, tükettiğiniz yiyecekler yahut genlerinizdeki yatkınlık bile migreniniz için bir atak tetikleyicisi olabilir. Hormonal değişiklikler, gerilim ve bilhassa birtakım yiyecek tipleri örnek verilebilir.” diye konuştu. Hava sıcaklığının hastalığı tetikleyen etmenler ortasında yer aldığını vurgulayan Uludüz, şunları kaydetti:
“Özellikle bahar aylarından yaz ve kışa geçiş periyotlarında atakların sıklığı önemli halde artıyor. Bilimsel çalışmaların bilgilerine nazaran migren hastalarının yüzde 50’si için hava durumu değişiklikleri atakları tetikleyebiliyor. Fırtınalı havalar, hava ısısında meydana gelen ani değişimler ve hava basıncı değişikliği üzere bedeni etkileyen hissedilir değişimler, hormon istikrarlarını değiştirerek beyin kimyasallarının kıymetlerinin de değişmesine ve beraberinde migren atağının oluşmasına sebep olabiliyor.”
Güneşli havanın birden kararıp fırtınalı hale dönmesinin vakit zaman hem tasa verici hem de iç karartıcı olduğunu lisana getiren Uludüz, “Bu durumda migren atağı başlayan bir hastada atağın tetikleyicisi olarak gerilim hormonu dengelerindeki değişimin mi yoksa ruhsal buhran halinin mi tesirli olduğunu yahut gerilimin tesiriyle yediği rastgele bir şeyin mi atağa sebep olduğunu ayırt etmek bazen güç olabilir.” dedi. BEYİNDER Lideri Prof. Dr. Uludüz, kimi hastaların sıcaklık ve neme karşı daha hassas olduğunu lisana getirerek, şunları aktardı:
“Her migren hastası bu değişimlere birebir yansıyı vermiyor. Kimi kapalı, karanlık ve soğuk havalardan hoşlanırken, bir diğeri için bu hava durumu gerilim sebebi olabiliyor. Sıcak hava birtakım migren hastaları için bir tetikleyici olurken kimi hastalara tesir etmiyor ancak havanın bir anda soğuması atak başlamasına sebep olabiliyor. Bu durum bize birtakım hastaların başkalarına oranla sıcaklık ve nem istikrarına karşı daha hassas olduğunu gösteriyor.”
Ağrı günlüğü tutun
Uludüz, sıcaklığın değişmesi, yüksek nem oranı, rüzgarlı hava ve lodos, kuru hava, parlak ışıklı ve çok güneşli havaların ve basınç değişikliklerinin de migren şikayetlerini ortaya çıkaran etkenler ortasında yer aldığına işaret etti. Migren ataklarının çoğunlukla başlamadan evvel kendini aşikâr ettiğini lisana getiren Uludüz, “Özellikle tetikleyiciniz olduğunu düşündüğünüz bir şeye maruz kaldıysanız atağın başlayacağını düşünmeden edemezsiniz. Bu üzere durumlarda ‘Kesin migrenim tutacak, ben artık ne yapacağım?’ diye panik olmak yerine durumu bilakis çevirici teknikler aramakta yarar var.” sözlerini kullandı.
Hava durumuna bağlı gelişen migren ataklarının yönetilebileceği bilgisini paylaşan Uludüz, şu tekliflerde bulundu: “Hava değişiklikleri sizin için ağrınızı tetikleyici bir etken ise hava durumunu denetim ederek hareket etmek kendinizi korumanızı sağlar. Günün muhakkak saatlerinde başınız ağrıyorsa bir ağrı günlüğü tutmak, dönüp baktığınızda ne yaptığınızda atak geçirdiğinizi anlamak, böylece tetikleyicilerinizi anlamanız için çok hakikat bir usul olacaktır. Ağrınızı tetikleyen yiyeceklerden uzak durmak, âlâ bir uyku uyumak üzere. Hava değişimi olan günlerde mümkün olduğunca dışarı çıkmamaya ihtimam gösterin. Kesinlikle çıkmak zorunda kalırsanız bir kollayıcı şapka ve güneş gözlüğü takın. Bu periyotta çokça su içmeye de itina gösterin. Sıcak devirlerde susuzluk, ağrı ataklarınızı artıracaktır.”
Migreni olanlar, herkesten daha çok tertipli hayat, beslenme şartlarına uymalıdır
Türk Nöroloji Derneği Baş Ağrısı Çalışma Kümesi Moderatörü Prof. Dr. Sabahattin Saip ise migrenin, dünya genelinde çoğunluğu bayan olmak üzere yaklaşık 1 milyar insanı etkilediğinin iddia edildiğini söyledi. Migreni “küresel çapta hastalık yükü ile engellilik oluşturan durumlar ortasında ikinci sırada yer alan değerli bir nörolojik bozukluk” diye tanımlayan Saip, migrenin, ekseriyetle genetik yatkın şahıslarda farklı tetikleyici faktörlerin ortaya girmesiyle başlayan, 1-2 gün süren, başta ağrının olduğu, bulantı, ışık ve sesten rahatsızlık hissinin eşlik ettiği semptomlar topluluğu ile karakterize ataklar halinde seyrettiğini anlattı.
En yaygın haliyle ayda bir yahut iki üzere benzeri atakların olduğunu ve kişinin ömür performansını düşürdüğünü lisana getiren Saip, konuşmasını şöyle tamamladı:?
“Atakların ortaya çıkma sıklığı kişinin kendi, öz ve genel etraf değişkenlerine nazaran değişir. Gerilim, uykusuzluk, açlık, yorgunluk, menstürasyon üzere kişinin öz biyolojik davranışlarındaki durumlar ile farklı irrite edici yiyecek, içecekler, hava değişiklikleri, mevsim dönümleri üzere dış etraf, ortam değişiklikleri atakların ortaya çıkmasında ve sıklaşmasında kıymetli rol oynar. Bu genel bilgiler, hatalığın denetiminde çok kıymetli avantaj sağlamaktadır. Yaşadığımız Kovid-19 salgınının da öğrettiği üzere asıl olan esirgeyici hekimliktir. Migreni olan bireyler, herkesten daha çok sistemli hayat, beslenme şartlarına uymalıdırlar. Tertipli ve kâfi uyku, öğün atlamamak, nizamlı antrenman, olabildiğince gerilimli ortamlardan uzak durmak, hava ve mevsim değişimlerine gerekli tedbirleri alma tedavinin temelidir.”
KAYNAK: Milliyet