Son vakitlerde uyku ve kilo ortasındaki bağlantı birçok çalışmada irdelenmiş olup bu çalışmalarda yetersiz uyumanın iştah sistemini etkileyebileceği istikamette bulgular elde edilmiştir. Birebir vakitte yeteri kadar uyumayan bireylerde teneffüs ve genel sıhhat tablosunda da problemler görülmektedir.
Uyku ve iştah
Açlık tokluk metabolizmasından sorumlu iki ana hormonumuz vardır. Bunlar; tokluk hormonumuz leptin ve açlık hormonumuz ghrelin. İşte yetersiz uyku durumlarında bu iki hormonumuz etkilenir. Gece uyurken bedenimizde ghrelin düzeyi yükselirken sabah kahvaltıdan evvel düşüşe geçer. Bu nedenle de gece açlık seviyemiz artar. Şayet uyku mühletini kısaltırsak gece uzunluğu artan ghrelin düzeyi besin alımını tetikler bunun sonucunda da besin tüketimi ve hasebiyle güç alımı artar. Yetersiz uyuduğumuz durumlarda da bedenimizde leptin seviyesi azalır. Tokluk hormonu olarak bahsettiğimiz leptinde ki düşüş sonucu tokluk hissi de azalmış olur.
Çok düşük saatler uyuyan bireylerde leptin ve ghrelin istikrarında görülen değişiklikler açlığın artmasına neden olur. Bu nedenle bu bireylerin besin alımındaki artış sonucu vücut kitle indekslerinde de artış görülür.
Bilhassa yapılan bir çalışma da incelenen gece çalışan personel kümesinde serum trigliserit ve kolesterol düzeylerinin yüksek olduğu görülmüş. Bunun nedeninin gece çalışan bireylerin beslenme tertibinin bozuk olması, yetersiz besin tüketimi, yüksek yağ ve şeker içeren besinlerin fazla tüketimi olduğu düşünülmektedir.
Ne kadar uyumalıyız?
Dünya Sıhhat Örgütü (WHO); bir bireyin fizikî, duygusal ve zihinsel sıhhatini koruyabilmesi için en az 7-8 saat uyuması gerektiğini belirtiyor
Yetersiz uyku birçok hastalık için bir risk faktörü
Gündemdeki son çalışmalara baktığımızda yetersiz uykunun sıhhat açısından da birçok probleme yol açtığını görüyoruz. Başta günümüzün yaygın bir sıhhat sorunu olan obezite olmak üzere kalp damar hastalıkları ve birtakım metabolik bozuklukların oluşma riskini arttırmaktadır.
Hastalık Denetim Merkezi tarafından yürütülen bir araştırmanın sonucuna nazaran yeteri kadar uyumayan şahıslarda tip II diyabet üzere kronik hastalıkların oluşma riskinin arttığı belirtilmiştir. Bu araştırma sonuçları ortasında yeteri kadar uyumayanların insüline karşı daha az hassas olduğu da yer almaktadır.
Uyku sorununu nasıl aşabiliriz?
Öncelikle kronikleşmiş bir uyku sorununuz varsa kesinlikle bir doktora başvurmalısınız. Şayet vakit zaman yaşadığınız bir uyku sorunu varsa aşağıda vereceğimiz tavsiyeler bu sorunu aşmanızda yardımcı olabilir.
Günlük hayatınızda fizikî aktiviteyi arttırmak ve hareket etmek rahat bir uykuya yardımcı olabilir.
Yatmadan evvel sakinleştirici bitki çayları tüketimi bu mevzuda size yardımcı olacaktır.
Günlük su tüketiminizi ihmal etmeyin. Her gün kesinlikle asgarî 1,5-2 lt su tüketmeye itina gösterin.
Uykuya hazırlık basamağında kitap okumak uykuya geçişi rahatlaştırabilir.
Uyurken rahatlatıcı bir podcast yahut fon müziği de uykuya geçişi rahatlatan etmenler ortasındadır.
Gün içinde yahut yatmadan evvel kısa müddetli 15-20 dakikalık meditasyon, yoga üzere daha sakinleştirici ve yavaş akan antrenmanlar yapılabilir.
Kafein tüketimini sonlandırmak da uykunuzu nizama sokmaya yardımcı olabilecek etmenler ortasındadır.
Gerilim faktörünü de mümkün olduğunca uzaklaştırmak yahut sonlandırmak da daha rahat bir uyku süreci geçirmenize katkı sağlayacaktır.
KAYNAK: Milliyet