Ölüm Ve Yas Hallerinde Çocuklarla İletişim Nasıl Olmalıdır?
En zor konulardan biri ölüm ve bir yakının kaybını haber almaktır. Kayıp haberinden sonra çocuklara nasıl davranılması gerektiği hakkında birçok soru akıllarda kalmaktadır. Kayıp ve yas halinde çocuklara bu durumun söylenip söylenmemesi ve çocuklara bu yas halinin yansıtılıp yansıtılmaması konularının doğruluğu nedir ve bunların sonuçları hakkındaki tüm bilgileri sizler için derledik.
Çocukların gelişimine uygun olarak yas dönemlerinde çocuklara nasıl davranılacağını bilmek bu dönemin krize dönmemesi için kritik bir nokta olarak adlandırılmaktadır. Çocuk gelişimi uzmanları çocukların yas döneminde çocuğun hangi yaşta olduğuyla ilintili olarak davranışları geliştirmeyi tavsiye etmektedirler. Buna göre çocuklar 7 yaş altında ise ölümün dönüşümsüz olduğunu anlamakta zorlanırlar.
7 yaş sonrasında ise ölümün geri dönülmez olduğunu anlamakta fakat bunun evrenselliğini kavramakta zorlanmaktadır.
Yani çocuk bu yaşlarda kendisinin de öleceğini kabul etmekte zorlanmaktadır. Özellikle ergenlikle birlikte ölümle bağlantı kendisinin de ölebileceğini düşünmesiyle gerçekleştirilmektedir.
Çocuk gelişiminde çocuğun ölümle karşılaşması da ölüm kavramı hakkında bilgi edinmesini sağlamaktadır. Çevresinde ölümle karşılaşan bir çocuk ölümle ilgili düşünmeye ve hayatına sokmaya başlamaktadır.
Çocuğun Ölümden Uzak Tutulması Doğru Mudur?
Aileler tarafından en sık yapılan yanlışlardan bir tanesi çocuğun ölümlerden uzak tutulmaya çalışılmasıdır. Örneğin çocuk mezarlık görmesin, ölen birini görmesin ve ölen kişilerin çocuğa söylenmemesi şeklinde ölümden uzaklaştırmaya çalışmak doğru bir davranış kabul edilmemektedir.
Bu şekilde çocuğun ölümle alakalı bilgi birikiminin veya bilgisinin gelişmesini engelleyecek kısımlar çocuk gelişimi uzmanlarının sağlıklı bulmadığı durumlar olarak kabul edilmektedir. Bunun nedeni ise ölüm hayatın bir gerçeğidir ve mutlaka her insan karşılaşacaktır. Bu nedenle ölmeden önceki her anımızı kıymetli bir şekilde yaşamamız gerektiği bağlamında çocukla ölümün konuşulması gerekmektedir.
Çocukların ölümü anlaması ve kavramsallaştırması ebeveyn tutumları ile de ilgilidir. Ebeveynleri ölümden çok korkuyor ise çocuklar da bu durumdan etkilenerek ölümün korkulacak bir şey olduğu kanaatine vararak ondan korkması oldukça normaldir.
Ailelerin çocuğun gelişimini takip ederek çocukla beraber gözetim altında tutarak ve çocuğun aşırı etkilenmesine fırsat vermeyecek şekilde yas ortamlarında bulunmalarında sakınca bulunmamaktadır.
Yakının Ölüm Haberi Çocuğa Verilmeli Midir?
Bir yakının ölüm haberinin de çocuğa verilmesi bu bağlamda doğru olmaktadır. Çocuğun yas evrelerini geçirmesi yaşı ile bağlantılı olarak değişebilmektedir. Bunlarla birlikte çocuktan saklamak ve gizlemek çocuğun farklı kanallardan öğrenmesine kimi zaman kapı dinleyerek anlamaya çalışmasına ve sonucuna kendini yalnız hissetmesine neden olmaktadır.
Çocuklar ebeveynlerinin her durumunu hissederek anlayabilmektedir. Yas ve üzüntü hallerinde de çocuğun doğru bilgi edinmesi ve hiç bilmediği bir konuda kendini geliştirmesine imkan vermek ileriki yaşamında daha sağlıklı şekilde ölümle ilişki kurmasına yardımcı olmaktadır.